Mensen vragen het me vaak: “Waarom heeft Dobby barsten? En waarom zijn ze goud?”
Het antwoord ligt verscholen in een eeuwenoude Japanse traditie die mij echt raakt. Een traditie die precies verwoordt wat ik wil zeggen over dementie, over kwetsbaarheid, over wat blijft wanneer dingen breken.
Kintsugi: de kunst van het kostbaar maken
In Japan bestaat een prachtige traditie genaamd kintsugi – letterlijk “gouden verbinding”. Wanneer een kostbaar aardewerken object breekt, wordt het niet weggegooid. In plaats daarvan worden de stukken zorgvuldig bij elkaar gezocht en met goudlijm aan elkaar geplakt.
Het resultaat? Een voorwerp dat mooier is dan voorheen. De barsten worden niet verborgen – ze worden gevierd. Ze vertellen het verhaal van het object. Ze maken het uniek, waardevol, onvervangbaar.
Toen ik Dobby ontwierp, wist ik: dit is precies wat ik wil laten zien.
Barsten die een verhaal vertellen
Dementie breekt dingen. Het breekt herinneringen, routines, de persoon zoals je hem of haar kende. Voor naasten voelt het vaak alsof er iets onherstelbaar kapot gaat. Er is verdriet, machteloosheid, soms zelfs schaamte.
Maar hier is wat ik geloof: die barsten maken ons niet minder. Ze maken ons menselijk.
Elke barst in Dobby’s kopje vertelt een verhaal. Van momenten die vergeten worden, maar ook van momenten die blijven. Van verwarring, maar ook van liefde. Van kwetsbaarheid, maar ook van kracht.
Het goud maakt die barsten kostbaar. Het zegt: “Dit is geen defect. Dit is deel van het verhaal. Dit maakt het waardevol.”
Waarom turquoise?
Dobby heeft zachte, rustgevende turquoise tinten. Geen felle kleuren, geen harde contrasten. Dit is bewust.
Dementie vraagt om zachtheid. Om begrip, om geduld, om kalmte. Turquoise is de kleur van helderheid en sereniteit – het verbindt de rust van blauw met de warmte van groen. Het is de kleur van water, van ruimte, van ademhalen.
De kleuren van Dobby nodigen uit tot aanraken, tot vasthouden, tot troost. Ze schreeuwen niet om aandacht – ze bieden rust. Turquoise symboliseert ook communicatie en emotionele balans, precies wat zo belangrijk is bij dementie.
Het eendje: klein maar krachtig
Waarom een eendje en geen ander dier? Eenden zijn kwetsbaar, klein, maar ook veerkrachtig. Ze drijven op water – symbool voor emoties, voor het onderbewuste, voor wat we niet altijd kunnen beheersen.
Een eend kan niet onder water blijven. Hij komt altijd weer boven. En dat is precies wat ik zie bij mensen met dementie en hun naasten: ondanks alles, blijft er iets drijven. De liefde komt altijd weer boven.
Wat elk detail betekent
Elk aspect van Dobby’s ontwerp draagt betekenis:
De gouden barsten: Kracht in kwetsbaarheid, schoonheid in imperfectie
De zachte kleuren: Warmte, troost, toegankelijkheid
De vorm van het eendje: Veerkracht, blijven drijven
De handgeschilderde details: Elk eendje is uniek, net als elk verhaal van dementie
Symbolen die ons verbinden
We leven in een tijd waarin we snel oordelen over wat “kapot” is en wat “heel”. Kintsugi leert ons anders kijken. Het leert ons dat barsten ons verhaal vertellen. Dat imperfectie menselijk is. Dat we waardevol blijven, altijd.
Dat is wat ik hoop dat Dobby doet: mensen helpen om anders naar dementie te kijken. Niet als iets dat alleen maar stuk is, maar als iets dat nog steeds waardevol is. Dat nog steeds liefde verdient. Dat nog steeds gezien mag worden.
Meer dan een ontwerp
Wanneer je Dobby vasthoudt, houd je niet alleen een kunstwerk vast. Je houdt een symbool vast van hoop, van menselijkheid, van de overtuiging dat wat breekt ook kan schitteren.
De gouden barsten zijn mijn manier om te zeggen: jullie zijn niet alleen. Wat jullie voelen is echt. En ondanks de pijn, ondanks het verlies – er is schoonheid. Er is waardigheid. Er is liefde.
Want sommige barsten zijn bedoeld om met goud gevuld te worden.
Voor wie vergeet, maar niet vergeten wordt.
Erica de Winter is kunstenaar en de maker van Dobby, het internationale symbool voor dementie. Elk Dobby-eendje wordt met de hand beschilderd door kunstenaars in Thailand.